1. Neden Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Gündemde?
Özellikle taksi, dolmuş, minibüs ve servis taşımacılığı yapan esnaf için son yıllarda vergi mevzuatında önemli değişiklikler gündeme geldi. Gelir İdaresi, nakit ekonomiyi azaltmak ve kayıt dışılığı önlemek için bu sektörde gerçek usule geçişi ve yazarkasa kullanımını yaygınlaştırmak istiyor.
Bu nedenle belirli ciro sınırlarını aşan veya kanunda sayılan şartlara giren mükellefler, basit usulden gerçek usule otomatik olarak geçebiliyor ya da geçmek zorunda kalabiliyor.
2. Basit Usul ile Gerçek Usul Arasındaki Temel Farklar
Basit Usulün Özellikleri
- Defter tutma yükümlülüğü sınırlıdır, gelir-gider esasına göre beyan yapılır.
- Belirli hadlerin altında kalan esnaf için uygulanır.
- Genellikle beyan ve muhasebe maliyetleri daha düşüktür.
Gerçek Usulün Özellikleri
- İşletme hesabı veya bilanço esasına göre defter tutulur.
- Tüm gelir ve giderler belgeye dayalı olarak kaydedilir.
- KDV, geçici vergi, BA-BS, e-fatura, e-arşiv gibi yükümlülükler devreye girebilir.
- Mali müşavir ile çalışma fiilen zorunlu hale gelir.
3. Taksi – Minibüs – Servis Taşımacılığında Gerçek Usule Geçiş Neden Önemli?
- Yüksek ciro: Günlük nakit tahsilatın fazla olması vergi idaresinin odak noktasıdır.
- POS ve karekodlu ödeme: Dijital ödemelerin artması işlemlerin izlenebilirliğini artırır.
- Plaka değeri ve kiralama: Plaka kiralama gelirleri, işletme gelirleriyle birlikte değerlendirilir.
- Denetim riski: Uyum sağlamayan mükellefler için yüksek vergi ve ceza riski doğar.
4. Yazarkasa (ÖKC) ve E-Belge Zorunluluğu
Gerçek usule geçen taşımacıların, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (yazarkasa) veya e-arşiv / e-fatura uygulamalarına geçmesi gündeme gelir.
Genel Yükümlülükler
- Yolcu taşımacılığında bilet, fiş veya fatura düzenlenmesi.
- Nakit ve kredi kartı tahsilatlarının yazarkasa veya POS üzerinden izlenmesi.
- Gün sonu Z raporlarının saklanması ve deftere işlenmesi.
5. Gerçek Usule Geçişte Muhasebe ve Vergi Süreci
Adım Adım Süreç
- Gelir İdaresi’nin yayınladığı hadlerin kontrol edilmesi.
- Basit usulden çıkış bildirimlerinin süresinde verilmesi.
- Yazarkasa ve POS cihazlarının temini.
- Kira, yakıt, bakım gibi tüm giderlerin sisteme alınması.
- Aylık KDV, üç aylık geçici vergi ve yıllık gelir vergisi beyannamelerinin hazırlanması.
6. Ticari Kazanç Nasıl Oluşur?
Ticari kazanç, elde edilen hasılat ile belgeli giderler arasındaki farktır.
Başlıca Gider Kalemleri
- Akaryakıt giderleri
- Bakım-onarım giderleri
- Sigorta ve kasko giderleri
- Plaka kira ve hat kullanım bedelleri
- Otopark ve araç bakım giderleri
- Mali müşavirlik ücreti
7. SMMM Adem Yılmaz ile Çalışmanın Avantajları
- Taksi, minibüs ve servis işletmeleri için özel danışmanlık.
- Gerçek usule geçiş sürecinin baştan sona yönetimi.
- POS, yazarkasa ve e-belge süreçlerinin takip edilmesi.
- Vergi ve SGK mevzuatındaki değişikliklerin bildirilmesi.
İletişim: smmmyilmaz.com/iletişim
Bilgiler genel niteliktedir. Her mükellefin durumu farklı olabilir. Mali müşavirinizden profesyonel destek alınız.
İçerik, SMMM Adem Yılmaz tarafından hazırlanmıştır.