1. Kooperatif Nedir? Hangi Alanlarda Kurulur?
Kooperatif; ortaklarının ekonomik, sosyal veya mesleki ihtiyaçlarını, dayanışma ve işbirliği esasına göre karşılamak için kurulan, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluş şeklidir.
Yaygın Kooperatif Türleri
- Konut / Yapı Kooperatifleri: Ortaklar için konut veya işyeri yapımını amaçlar.
- İşletme Kooperatifleri: Hizmet, ticaret veya üretim faaliyetlerini ortaklar adına yürütür.
- Üretim / Tarım Kooperatifleri: Üreticilerin birlikte üretim, pazarlama ve tedarik süreçlerini yönetir.
- Tüketim Kooperatifleri: Ortaklara uygun maliyetli mal ve hizmet teminini amaçlar.
2. Kooperatif Kuruluşundan Önce Nelere Karar Verilmeli?
Kurucu Ortak Sayısı ve Amaç
- Kurucu ortak sayısı genellikle en az 7 kişi olarak öngörülür.
- Kooperatifin amacı ve faaliyet konusu net olarak belirlenmelidir.
- Konut mu yapılacak, işletme mi kurulacak, üretim mi yapılacak; sınırlar ana sözleşmede yer almalıdır.
Unvan, Merkez ve Yönetim Yapısı
- Kooperatifin ticaret unvanı (örneğin: “XYZ Konut Yapı Kooperatifi”).
- Merkez adresi ve mümkünse ilerideki proje adresi.
- Yönetim kurulu ve denetim kurulu yapısı, görev süreleri.
3. Kooperatif Kuruluş Aşamaları (Özet)
Adım Adım Süreç
- Kooperatif ana sözleşmesinin hazırlanması ve kurucular tarafından imzalanması.
- İlgili Bakanlık/Ticaret İl Müdürlüğü onayı gereken hallerde ön izin süreçlerinin takip edilmesi.
- Ticaret sicil müdürlüğüne kuruluş tescil başvurusu yapılması.
- Vergi dairesi, SGK ve belediye nezdindeki kayıt işlemlerinin tamamlanması.
- Banka hesaplarının açılması, ortaklık pay bedellerinin yatırılması.
4. Ortaklık Payları, Sermaye ve Aidatlar
Kooperatiflerde sermaye, ortakların taahhüt ettiği ortaklık payları üzerinden oluşur. Ana sözleşmede her bir payın değeri (örneğin 1.000 TL) ve her ortağın kaç pay ile katıldığı belirtilir.
Ortaklardan Alınan Bedeller
- Giriş aidatı: Kooperatife ilk girişte alınan, iade edilmeyen tutar olabilir.
- Sermaye payı: Ortağın kooperatife koyduğu sermaye bedelidir.
- Aidat / taksitler: Konut veya proje maliyeti için düzenli ödemeler.
Tüm tahsilatlar, banka üzerinden ve belgeli şekilde yürütüldüğünde hem ortaklar hem de yönetim açısından şeffaflık ve güven sağlanır.
5. Kooperatiflerde Vergi ve Muhasebe Yükümlülükleri
Kooperatif türüne, faaliyet alanına ve sağlanan muafiyetlere göre vergi durumu değişebilir. Özellikle konut yapı kooperatifleri için belirli şartlar sağlandığında kurumlar vergisi istisnası gibi avantajlar söz konusu olabilir.
Genel Yükümlülükler
- Defter tutma ve dönemsel finansal rapor hazırlama.
- İlgili ise KDV, stopaj ve muhtasar beyanlar.
- Yıllık kurumlar vergisi veya ilgili vergi beyannameleri.
- Ortaklara yapılan iadeler, arsa/değer artışı gibi işlemlerin doğru muhasebeleştirilmesi.
6. SMMM Adem Yılmaz ile Kooperatif Kuruluşunda Çalışmanın Avantajları
- Kooperatif ana sözleşmesi ve unvan seçimi konusunda danışmanlık.
- Kuruluş tescil, vergi ve SGK kayıt süreçlerinin baştan sona takibi.
- Ortaklık payları, aidatlar ve proje maliyetlerinin şeffaf muhasebe altyapısının kurulması.
- Vergi avantajları, istisna ve muafiyetler hakkında bilgilendirme.
- Yönetim kurulu için düzenli mali raporlama ve bütçe kontrolü.
Daha detaylı bilgi için:
Şirket Kuruluş Hizmetleri sayfamızı inceleyebilir veya
iletişim bölümünden doğrudan ulaşabilirsiniz.
Bu sayfa genel bilgilendirme amaçlıdır; her kooperatifin şartları ve ihtiyaçları farklı olabilir. Somut işlemlerinizde mali müşavir ve avukatınızdan profesyonel görüş almanız tavsiye edilir.